2024 Şubat- İnşaat Maliyetleri, Konut Fiyatları ve Satışları

 

2024 ŞUBAT: İNŞAAT MALİYETLERİ, KONUT FİYATLARI VE KONUT SATIŞLARI

(Zafer YÜKSELER, 24 Nisan 2024)

            2024 yılı şubat ayında, genel inşaat maliyetleri aylık bazda yüzde 3,41, yıllık bazda yüzde 70,05 oranında yükselmiştir. İnşaat malzeme fiyatları yıllık bazda yüzde 54,82, işçilik maliyeti ise 2023 temmuz ve 2024 ocak aylarındaki asgari ücret artışlarının etkisiyle yüzde 108,98 oranında artmıştır. 2024 şubat ayı itibariyle yıllık ortalama artış, genel inşaat maliyetlerinde yüzde 62,82, malzeme fiyatlarında yüzde 48,68, işçilik giderlerinde ise yüzde 108,90 olarak gerçekleşmiştir.

            2024 şubat ayında ikamet amaçlı bina inşaat maliyetlerinde yıllık artış yüzde 68,98 iken, yeni konut fiyatlarındaki artış yüzde 57,01 olmuştur. 2020 yılında artış eğilimine giren yeni konut fiyatları, 2021-2023 döneminde de bu eğilimini sürdürmüştür. Yeni konut fiyatları, inşaat maliyetlerindeki artış yanı sıra, yabancıların konut alımları ve negatif reel faizlerin etkisiyle yatırım amaçlı konut talebinin yükselmesi sonucunda artış göstermiştir. 2023 yılı ikinci yarısında faiz oranlarındaki artış ve kredi koşullarındaki sıkılaştırmanın etkisiyle hız kaybetmiştir. Yeni konut fiyatları 2024 şubat ayında aylık yüzde 2,57, yıllık yüzde 57,01 oranında yükselmiştir. İkamet amaçlı bina inşa maliyetleri ise, şubat ayında aylık 3,33, yıllık yüzde 68,98 oranında artmıştır. Yeni konut fiyatları, 2019 yılından beri ilk kez, yıllık bazda reel olarak şubat ayında yüzde 6,02 oranında gerilemiştir. Yabancılara konut satışının azalmasının etkisiyle, İstanbul, Antalya ve Mersin’de konut fiyatları reel olarak düşüş göstermiştir. Depremden etkilenen illerde de konut fiyatları düşmüştür.

2021 eylül-aralık döneminde yüzde 45,3 artan konut satışları, 2022 yılı ilk yarısında da yüzde 31,4 oranında yükselmiş, ancak yılın ikinci yarısında konut fiyatlarındaki artışın sürmesi nedeniyle yüzde 19,1 oranında gerilemiştir. 2023 yılında kredilendirme koşullarındaki sıkılaştırma ve yılın ikinci yarısında konut kredi faizlerindeki hızlı yükseliş satışları olumsuz etkilemiştir. 2023 yılında ipotekli satışlar yüzde 34,9, ilk el satışlar yüzde 14,1, toplam satışlar ise yüzde 17,5 azalmıştır. 2024 ocak-mart döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre, ipotekli satışlar yüzde 53, toplam satışlar yüzde 1,3 oranında azalırken, ilk el satışlar yüzde 5,2 oranında artış göstermiştir. Toplam satışlar içinde ipotekli satışların payı 2023 yılı ocak-mart döneminde yüzde 20,8 iken, bu pay 2024 yılının aynı döneminde yüzde 9,88’e gerilemiştir.

İnşaat Maliyetleri, Konut Fiyatları, Konut Satışları, Faiz Oranları ve TÜFE (ŞUBAT)

	Şubat İtibariyle Yıllık % Değişim
	2021	2022	2023	2024
İkamet Amaçlı Binalar İnşaat Maliyet Endeksi	27,85	86,29	74,34	68,98
Yeni Konutlar Fiyat Endeksi (YKFE) (2017=100)	32,17	102,47	144,91	57,01
İpotekli Konut Satışları	-66,46	35,58	-12,73	-49,14
Konut Kredi Faiz Oranı (Akım, %)	17,99	17,80	20,14	40,97
TÜFE	15,61	54,44	55,18	67,07
Reel Yeni Konutlar Fiyat Endeksi (TÜFE’ye Göre)	14,32	31,10	57,82	-6,02

Kaynak: TÜİK-TCMB ve kendi hesaplamalarımız.

2024 Nisan-Reel Kesimin Maliyet ve Enflasyon Beklentisi

 

ALTERNATİF ENDEKSLERE GÖRE REEL MAAŞ VE ÜCRETLER

 

2022 YILI TÜFE ENDEKSİ GERÇEKLERİ YANSITMIYOR

 

2024 Ocak-Mart Dönemi Konut Satışları

 

2024 OCAK-MART DÖNEMİ KONUT SATIŞLARI

(Zafer YÜKSELER, 18 Nisan 2024)

Konut satışları Mart ayında %0,1, Ocak-Mart döneminde ise %1,3 oranında gerilemiştir. Aynı dönemlerde ipotekli satışlardaki düşüş, sırasıyla, %49 ve %53 olmuştur. 2023 yılı Ocak-Mart döneminde ipotekli satışların toplam satışlar içindeki payı %20,77 iken, bu pay 2024 yılının aynı döneminde %9,88’e gerilemiştir. İlk el satışlar Mart ayında %4,6, Ocak-Mart döneminde ise %5,2 artmıştır. Konut satışları üç büyük ilde gerilerken, diğer illerde artış göstermiştir. Konut fiyatlarındaki yükseliş, kredi faizlerindeki artış ve kredi koşullarındaki sıkılaşma konut satışlarını olumsuz etkilemiştir.

                Yabancılara konut satışı 2024 Ocak-Mart döneminde %48 gerilemiştir. 2022 yılı genelinde %4,54 olan yabancılara satışın toplam konut satışları içindeki payı, 2023 Ocak-Mart döneminde %3,89’a, 2024 Ocak-Mart döneminde ise %2,05’e gerilemiştir. Bu pay, İstanbul’da %6,13’ten %4,21’e, Antalya’da %27,89’dan %12,67’ye, Mersin’de ise %10,46’dan %5,75’e gerilemiştir. Konut fiyatlarındaki artış, Türk Lirası’ndaki değerlenme, vatandaşlık için konut satın alım değerinin 400 bin dolara yükseltilmesi, 6 Şubat Depremi ve deprem riski yabancıların konut satın alma taleplerini olumsuz etkilemiştir.

2024 ŞUBAT-Perakende Fiyat Endeksi (PFE)

 

2024 ŞUBAT: PERAKENDE FİYAT ENDEKSİ (PFE) VE TÜFE-MAL GRUBU ENFLASYONU

(Zafer YÜKSELER, 17 Nisan 2024)

TÜİK tarafından yayımlanan 2021=100 Bazlı Ticaret Satış Hacim Endeksi ve Ciro Endekslerinde yer alan “Perakende Sektörü Satış Hacim” ve “Perakende Ciro” endekslerinden yararlanarak “perakende enflasyon oranı” hesaplanmıştır. Hesaplama yapılırken “arındırılmamış endeks” verileri kullanılmıştır. Perakende Zımni Fiyat Endeksindeki aylık ve yıllık değişim oranları, perakende enflasyonu konusunda ilave bilgi edinilmesini sağlayacaktır. Perakende Zımni Fiyat Endeksinde, TÜFE gibi sabit ağırlık söz konusu değildir. Her ay ve her yıl tüketici harcama tercihlerine göre ciro ve hacim endeksindeki değişim, perakende fiyat endeksini de etkilemektedir.

2024 yılı Şubat ayında, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks verilerine göre, perakende ticaret sektörü ciro ve satış hacim endeksinde bir önceki aya göre, sırasıyla, yüzde 6,2 ve yüzde 3,5 oranında artış gözlenmiştir. Arındırılmamış endeks verilerine göre, perakende ticaret ciro endeksi yıllık artışı yüzde 104,4, perakende satış hacim endeksi yıllık artışı ise yüzde 24,2 olmuştur (Grafik:1). 2023 Ocak-Temmuz döneminde, yüzde 30 civarında artan, Ağustos ayından itibaren yavaşlama gösteren perakende satış hacim endeksi, 2024 Ocak ve Şubat aylarında tekrar hızlı bir artış sürecine girmiştir.  Şubat ayında gıda grubu perakende satış hacim endeksi yıllık bazda yüzde 13,6, gıda dışı perakende satış hacim endeksi ise yüzde 39,7 oranında artmıştır.

Perakende Fiyat endeksi (PFE) ile TÜFE-mal grubu aylık ve yıllık enflasyon verileri karşılaştırıldığında, 2022 yılına kadar iki seri arasında uyum gözlenirken, 2022 yılında çok belirgin bir farklılaşma ortaya çıkmıştır (Grafik: 4). 2024 yılı Şubat ayında TÜFE-mal grubunda aylık fiyat artışı yüzde 4,06, PFE aylık fiyat artışı ise yüzde 2,45 olmuştur. Şubat ayında yıllık fiyat artışı ise TÜFE-mal grubunda yüzde 57,03, PFE’de yüzde 60,65’tir.