İSTİHDAM VE ACI GERÇEKLER

İSTİHDAM VE ACI GERÇEKLER

(Zafer YÜKSELER, 10 Haziran 2021)

            2018 krizi ve 2020 yılında yaşanan Covid-19 salgını işgücü piyasasını önemli ölçüde olumsuz etkilemiştir. Bu nedenle işgücü piyasasındaki gerçek resmi görebilmek için, 2021 Nisan ayı verisi ile kriz öncesi 2018 Nisan ayı verisinin karşılaştırılmasında yarar vardır. Bu dönemdeki gelişmeler şu şekilde özetlenebilir (Tablo:1);

1. 2018 Nisan-2021 Nisan döneminde 15 ve daha yukarı yaştaki kurumsal olmayan nüfus 2.969 bin kişi artmıştır. Nüfus artışı erkeklerde 1.479 bin, kadınlarda 1.490 bin kişidir.

2. Artan bu nüfusun sadece 316 bin kişisi işgücüne katılmış, 2.653 bin kişisi ise işgücüne dahil olmayanlar grubunda yer almıştır. Diğer bir ifade ile artan bu nüfusta işgücüne katılım oranı toplamda yüzde 10,6, erkeklerde yüzde 16,5, kadınlarda ise yüzde 1,9’dur.

3. 2018 yılı Nisan ayında 28.950 bin kişi olan toplam istihdam, 2021 yılı Nisan ayında 28.083 bin kişiye gerilemiştir. Bu dönemde toplam istihdam edilen kişi sayısı 867 bin kişi azalmıştır. Azalış erkeklerde 648 bin, kadınlarda ise 220 bin kişidir.

4. 2020 yılında Covid-19 salgını nedeniyle yaygınlaştırılan kısa çalışma ödeneği ile ücretsiz izin uygulaması, istihdam ve resmi işsizlik verisini anlamsızlaştırmıştır. İstihdam verisi içinde, fiilen çalışmayan ancak kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği alan kişilerde yer almaktadır. 2021 yılı Nisan ayında 1.087 bin kişi kısa çalışma ödeneği, ücretsiz izne ayrılan 863 bin kişi de nakdi ücret desteği almaktadır. Diğer bir ifade ile fiilen çalışmayan yaklaşık 2 milyon kişi istihdamda gösterilmektedir.

5. 2018 Nisan-2021 Nisan döneminde istihdamdaki bu olağanüstü düşüşe karşın, TÜİK verilerine göre ekonomide büyüme devam etmiştir. 2018 yılı 1.çeyreği ile 2021 yılı 1.çeyreği arasında, yıllıklandırılmış reel GSYH yüzde 5,7 oranında büyümüştür. GSYH ve istihdam verilerine göre, bu dönemde verimlilik göstergesi olan istihdam başına GSYH yüzde 11,3 oranında artmıştır.

              

               Yukarıdaki veriler çerçevesinde sorulması gereken temel soru; Mevcut istihdam düzeyi ile büyüme ve verimlilik artışları sağlanabiliyorsa, önümüzdeki dönemde istihdam nasıl artırılacak, işsizlik nasıl azaltılacaktır? Kısa çalışma ve ücretsiz izin uygulaması sona erdirildiğinde bu kişiler fiilen çalışma imkanına kavuşabilecekler mi? Bu kişilerin fiilen çalışmadığı dönemde de ekonomik büyüme sağlandığına göre, firmalar bu kişileri tekrar fiilen istihdam edecekler mi?   

Tablo:1- Temel İşgücü Göstergeleri (Bin Kişi)

	2018 Nisan	2021 Nisan	Fark
1.15 ve daha yukarı Yaş Nüfusu	60.519	63.488	2.969
Erkek	29.955	31.434	1.479
Kadın	30.564	32.054	1.490
2.İşgücü	31.933	32.249	316
Erkek	21.577	21.865	288
Kadın	10.356	10.384	28
3.İstihdam	28.950	28.083	-867
Erkek	19.811	19.163	-648
Kadın	9.139	8.919	-220
4.İşsiz	2.983	4.166	1.183
Erkek	1.766	2.701	935
Kadın	1.217	1.465	248
5.İşgücüne Dahil Olmayanlar	28.586	31.239	2.653
Erkek	8.378	9.569	1.191
Kadın	20.207	21.670	1.463
6.İşsizlik Oranı (%)	9,3	12,9	3,6
Erkek	8,2	12,4	4,2
Kadın	11,8	14,1	2,3