2024 Temmuz-Reel Kesimin Maliyet-Enflasyon ve Genel Gidişat Beklentileri

 

REEL KESİMİN MALİYET-ENFLASYON VE GENEL GİDİŞAT BEKLENTİLERİ

(Zafer YÜKSELER, 25 Temmuz 2024)

                TCMB İktisadi Yönelim Anketi verileri incelendiğinde, 2024 Ocak-Mart döneminde durağanlaşan genel gidişata ilişkin beklentinin Nisan-Mayıs aylarında arttığı, Haziran ayında yüzde 2,4, Temmuz ayında ise yüzde 6,8 oranında gerilediği görülmektedir. Reel Kesim Güven Endeksi 2023 Ekim ayında 105,3’e yükseldikten sonra takip eden aylarda genelde gerilemiştir. 2024 Mayıs ayında 102,4 olan güven endeksi, Haziran ayında 100,5’e, Temmuz ayında ise son bir yılın en düşük değeri olan 98,7 değerine gerilemiştir (Grafik:1). 2024 Temmuz ayında reel kesim güven endeksi göstergelerinden gelecek üç aya ilişkin üretim ve ihracat siparişi beklentisinde sınırlı bir yükseliş gözlenirken, istihdam ve yatırım harcaması beklentisinde de sınırlı bir düşüş olmuştur. Son üç ay toplam sipariş beklentilerindeki düşüş Temmuz ayında da yüzde 7,4 düşüş ile devam etmiş, mevcut duruma ilişkin toplam sipariş beklentileri de yüzde 1 oranında düşüş göstermiştir. Mayıs ayında gerileyen mamul mal stok mevcutları Haziran ve Temmuz aylarında sınırlı ölçüde artmıştır.

2023 Haziran-Ağustos döneminde, firmaların gelecek üç aya ilişkin ortalama birim maliyet ve satış fiyatı beklentileri ciddi bir bozulma göstermişti (Grafik:2 ve 3). Kasım ve Aralık aylarında birim maliyet beklentilerinde sınırlı bir iyileşme gözlenirken, iç piyasa satış fiyatı beklentileri yükselmişti. 2024 Ocak-Şubat aylarında yükselen iç piyasa satış fiyatı beklentileri Mart-Temmuz döneminde gerilemiştir. Gelecek üç aya ilişkin birim maliyet beklentisi, Mayıs ayında belirgin bir düşüşün ardından Haziran ayında sınırlı ölçüde artmış, Temmuz ayında ise belirgin bir düşüş göstermiştir. Firmaların son üç aydaki ortalama birim maliyetleri Mayıs-Temmuz döneminde gerilemiştir. 2023 Aralık ayında yüzde 58,8 olan gelecek 12 aya ilişkin ÜFE enflasyon beklentisi, 2024 Haziran ayında yüzde 53,6, Temmuz ayında ise yüzde 51,8 olmuştur. 2024 Temmuz ayı Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketinde gelecek 12 ay sonrasına ilişkin TÜFE enflasyon beklentisi ise, 2023 Aralık ayındaki yüzde 41,2 olan seviyesinden, yüzde 30’a inmiştir. Üreticilerin enflasyon beklentisinin yüksek seviyesini koruduğu görülmektedir. Yılsonuna göre TÜFE beklentisi 11 puan, ÜFE beklentisi ise 7 puan gerilemiştir.