DOĞALGAZ İNDİRİMİNİN TÜFE'YE ETKİSİ

 

DOĞALGAZ İNDİRİMİ VE TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİNE YANSIMASI

(Zafer YÜKSELER, 30 Mayıs 2023)

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile doğalgaz tüketim bedellerinin Enerji Bakanlığı bütçesinden karşılanmasına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu bu düzenlemeye ilişkin tebliği 5 Mayıs 2023 tarihinde Resmi Gazetede yayımlamıştır. Söz konusu Tebliğe göre,

1.Konut abonelerinin 24/4/2023 tarihinden 31/5/2023 tarihine kadar olan ilk fatura tahakkukları kapsamındaki sistem kullanım bedelleri ile bu sistem kullanım bedellerine tekabül eden diğer tutarların tamamı,

2.2023 yılı Haziran ayından itibaren konut abonelerinin 1/5/2024 tarihine kadar tahakkuk edecek her bir faturasında, 25 Sm3 ’e kadar olan doğal gaz tüketimine ilişkin sistem kullanım bedelleri ile bu sistem kullanım bedellerine tekabül eden diğer tutarların da Bakanlık bütçesinden karşılanacağı hükmü de yer almaktadır.

TÜİK, doğalgaz indirimlerinin TÜFE’ye yansıtılmasına ilişkin kamuoyu duyurusu yapmıştır. Bu çerçevede,

1.Eurostat uygulamalarını dikkate alarak, 2023 yılı Mayıs ayı TÜFE hesaplamaları kapsamında doğalgaz için 'sıfır fiyat' (zero price) yöntemi uygulanacağını açıklamıştır.

2. 2023 Haziran-2024 Mayıs döneminde, Eurostat’ın önerileri doğrultusunda EPDK’dan il ve ay bazında ortalama hane halkı doğalgaz tüketim verileri alınarak, tüketicinin 25 Sm3 ’ün üzerindeki kullanımları için Sm3 başına ödediği ortalama fiyat hesaplanarak indirim TÜFE’ye yansıtılacaktır.

TÜFE içinde “şehir gazı ve doğalgazın ağırlığı” yüzde 2,8871’dir. Aşağıda, 2023 Nisan ayındaki TÜFE genel endeksi ve doğalgaz endeks değerleri esas alınarak, diğer tüm madde fiyatları sabit varsayımı ile, Mayıs ve Haziran ayı TÜFE endeks değerleri hesaplanmıştır. Buna göre, Mayıs ayında “sıfır fiyat” uygulaması sonucunda TÜFE yüzde 3,43 oranında düşüş gösterecektir. Haziran ayında ise, “sıfır fiyat” uygulamasının sona ermesi ve 25sm3 indirimin başlamasının etkisiyle, TÜFE’nin yüzde 2,85 artacağı tahmin edilmektedir.

Doğazgaz İndiriminin TÜFE’ye Etkisi

	Açıklama	TÜFE	Şehir Gazı ve Doğalgaz
Ağırlık		1,000000	0,028871
2023 Nisan Endeksi		1300,04	1547,12
“Sıfır Fiyat” Etkisi	(1547,12*0,028871)=44,67 1300,04-44,67=1255,37		0
2023 Mayıs Endeks Tahmini		1255,37	0
% Değişim	1255,37/1300,04	-3,43
“25 Sm3” Etkisi	Tüketim içindeki payı %20 varsayıldı. (1547,12*0,80)=1237,70 (1237,70*0,028871)=35,73
2023 Haziran Endeks Tahmini	(1255,37+35,73)	1291,10	1237,70
% Değişim	1291,10/1255,37	2,85
% Değişim-Haziran/Nisan 2023	(1291,10/1300,04) ve (1237,70/1547,12)	-0,69	-20,0

  

    Yukarıdaki hesaplamada 25 Sm3 indiriminin, aylık doğalgaz tüketimi içindeki payının yüzde 20 olduğu varsayılmıştır. TÜİK tarafından kamuoyuna yapılan duyuruda EPDK’dan il ve ay bazında ortalama hane halkı doğalgaz tüketim verileri alınarak, tüketicinin 25 Sm3 ’ün üzerindeki kullanımları için Sm3 başına ödediği ortalama fiyat hesaplanarak indirimin TÜFE’ye yansıtılacağı açıklanmıştır. Bu açıklamaya göre, TÜFE hesaplamasında bir yöntem değişikliği yapılarak, doğalgaz hesaplamasında sabit madde ağırlığından değişken madde ağırlığına geçileceği izlenimi yaratılmış bulunulmaktadır. Bilindiği gibi, TÜİK 2017 yılına kadar, gıda ve giyim grubunda bazı maddeler için aylık değişken ağırlık seti kullanmaktaydı. 2017 yılında, değişken ağırlık seti uygulaması terk edilerek, yıllık sabit ağırlık seti kullanılmaya başlanmıştır. Doğalgaz için kamuoyuna yapılan bu açıklamada, bu madde için değişken ağırlık setine geçileceği izlenimini yaratılmış bulunulmaktadır.