2023 ARALIK-SOSYAL GÜVENLİK TEMEL VERİLERİ

 

2023 ARALIK: SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİ TEMEL VERİLERİ

(Zafer YÜKSELER, 3 Şubat 2024)

ZORUNLU SİGORTALI SAYISI: 2022 aralık ayında 23,7 milyon kişi olan zorunlu sigortalı sayısı, 2023 yılı aralık ayında 23 milyon kişiye gerilemiştir. 4/C kapsamında çalışan (Emekli Sandığı) memur sayısı 2022 yılı aralık ayına göre 366 bin kişi artarken, 4/B kapsamında çalışan (BAĞKUR) sayısı 160 bin kişi, 4/A kapsamında çalışan (SSK) sayısı ise 927 bin kişi azalmıştır. Zorunlu sigortalı sayısındaki düşüş büyük ölçüde EYT’den kaynaklanmıştır. 4/A kapsamındaki zorunlu sigortalı sayısındaki düşüşün bir diğer nedeni de kamuda çalışan 320 bin sözleşmeli personelin memur kadrosuna geçirilmesidir. Bu nedenle 4/C kapsamındaki memur sayısı aralık ayına göre 366 bin kişi artmıştır.

YAŞLILIK AYLIĞI ALANLAR: 2022 yılı aralık ayında 9.5 milyon kişi yaşlılık aylığı alırken, bu sayı 2023 yılı aralık ayında 11,5 milyon kişiye yükselmiştir. Yaşlılık aylığı alan kişi sayısı 2023 yılında 2 milyon kişi artmıştır. Bu artışın 1,8 milyon kişisi 4/A kapsamında çalışanlardan gelmiştir. Zorunlu Aktif Sigortalı/Yaşlılık Aylığı Alanlar oranı 2018-2021 döneminde ortalama 2,31 iken, istihdamdaki artışla birlikte bu oran 2022 yılında 2,50’ye yükselmişti. Ancak EYT’nin devreye girmesi ile bu oran, 2023 aralık ayında 2’ye gerilemiştir. Önümüzdeki dönemde, istihdamda yavaşlama olması durumunda, bu oranın daha da bozulması beklenmektedir.

SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİ ÖDEYENLER: Emekli olanlardan tekrar işe başlayanların, emekli aylıkları yanı sıra ücret alabilmeleri için sosyal güvenlik destek primi ödemeleri gerekmektedir. EYT öncesi 2022 yılı aralık ayı itibariyle, emekli olup çalışan ve sosyal güvenlik destek primi ödeyen kişi sayısı 946 bin kişidir. Bu sayı EYT sonrasında 919 bin kişi artarak 2023 yılı aralık ayında 1.865 bin kişiye yükselmiştir.

TOPLAM AYLIK VE GELİR ALANLAR: Sosyal güvenlik sistemi yaşlılık aylığı yanı sıra ölüm aylığı, iş görememezlik aylığı, malul aylığı, vazife malul aylığı, vatani hizmet tertibinden aylık ödemeleri de yapmaktadır. 2022 aralık ayında toplam aylık ve gelir alan kişi sayısı 13,9 milyon kişi iken, bu sayı 2023 aralık ayında 16 milyon kişiye yükselmiştir. Yaşlılık aylığı alan kişilerinde dahil olduğu bu grubun gelirleri 2023 temmuz ayında yüzde 25 oranında artırılmıştır. 4/B ve 4/A kapsamındaki emeklilerin önemli bir kısmının kök aylıkları 7.500 liranın altında bulunmaktadır. Temmuz ayında asgari emekli aylığı 7.500 lirada sabit tutulduğundan, bu grupta yer alan tahminen 5-6 milyon kişinin gelirlerinde bir artış yapılmamıştır. 2023 yılı temmuz-aralık döneminde TÜFE enflasyonu yüzde 37,6 oranında yükselmiştir. Enflasyondaki bu yükseliş nedeniyle 2023 yılı ikinci yarısında tüm emekli, dul ve yetimler ciddi bir reel gelir kaybına uğramıştır.

Tablo:1-2023 ARALIK: Sosyal Güvenlik Kapsamı, Aktif Sigortalılar ve Aylık Alanlar                      

	4/A	4/B	4/C	TOPLAM
1.TOPLAM AKTİF SİGORTALI	18.613.745	3.100.834	3.643.443	25.358.022
(Aralık 2022)	19.814.531	3.252.606	3.277.097	26.344.234
a.Zorunlu Sigortalı	16.406.420	2.971.925	3.642.787	23.021.132
b.İsteğe Bağlı/Diğerleri	2.207.325	128.909	656	2.336.890
2.YAŞLILIK AYLIĞI ALANLAR	8.087.506	1.772.571	1.648.542	11.508.619
(Aralık 2022)	6.275.341	1.640.961	1.582.794	9.499.096
3.TOPLAM AYLIK VE GELİR ALAN (Dosya Sayısı)	10.237.035	2.701.073	2.298.014	15.236.122
(Aralık 2022)	8.359.180	2.553.262	2.215.783	13.128.225
4.TOPLAM AYLIK VE GELİR ALAN (Kişi Sayısı)	10.685.554	2.861.770	2.482.932	16.030.256
(Aralık 2022)	8.814.482	2.718.417	2.400.121	13.933.020
5.SOS. SİGORTA KAPSAMI (Özel Sandıklar Hariç)	45.809.701	15.727.570	13.884.315	75.421.586
(1 / 2)	2,30	1,75	2,21	2,20
(1.a / 2)	2,03	1,68	2,21	2,00
(1 / 3)	1,82	1,15	1,59	1,66
ZORUNLU SİGORTALI SAYILARI	4/A	4/B	4/C	TOPLAM
2022 Aralık	17.332.991	3.131.996	3.276.416	23.741.403
2023 Aralık	16.406.420	2.971.925	3.642.787	23.021.132
Fark	-926.571	-160.071	366.371	-720.271
SOSYAL GÜVENLİK DESTEK PRİMİ ÖDEYENLER (Emekli)		TOPLAM	ERKEK	KADIN
2022 Aralık		945.652	851.479	94.173
2023 Aralık		1.864.988	1.652.315	212.673
Fark		919.336	800.836	118.500