2025 Haziran- Reel Kesimin Maliyet,Enflasyın ve Genel Gidişat Beklentileri

 

REEL KESİMİN MALİYET-ENFLASYON VE GENEL GİDİŞAT BEKLENTİLERİ

(Zafer YÜKSELER, 24 Haziran 2025)

                TCMB İktisadi Yönelim Anketi verileri incelendiğinde, 2025 Mayıs ayında yüzde 2,1 yükselen genel gidişata ilişkin beklenti, Haziran ayında yüzde 2,7 gerilemiştir. Mayıs ayında yüzde 2,2 gerileyen reel kesim güven endeksi ise Haziran ayında da yüzde 0,2 oranında düşüş göstermiştir (Grafik:1). 2025 Haziran ayında reel kesim güven endeksi göstergelerinden gelecek üç aya ilişkin üretim beklentisi yüzde 0,5, ihracat sipariş beklentisi yüzde 2,3, yatırım harcaması beklentisi ise yüzde 0,2 oranında yükselmiştir. Mayıs ayında yükselen istihdam beklentisi, Haziran ayında yüzde 1,7 oranında düşüş göstermiştir. Haziran ayında mevcut duruma ilişkin toplam sipariş beklentisi sabit kalırken, son üç aya ilişkin toplam sipariş beklentisi yüzde 2,4 oranında azalmış, mamul mal stok mevcutları ise yükselmiştir. Son üç aydır firmaların üretim beklentileri durağanlaşırken, toplam sipariş beklentileri gerilemektedir.

                Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış kapasite kullanım oranı 2025 Mayıs ayında yüzde 75,1 iken Haziran ayında yüzde 74,4’e gerilemiştir. Kapasite kullanım oranındaki gerileme geçen yılın Haziran ayına göre 1,7 puan olmuştur. Kapasite kullanım oranındaki düşüş, geçen yıla göre, dayanıklı tüketim malları grubunda 5,5 puan, yatırım malları grubunda ise 3,5 puandır.

2025 Mayıs ayında yüzde 3,6 gerileyen gelecek üç aya ilişkin ortalama birim maliyet beklentisi, Haziran ayında da yüzde 2,5 düşüş göstermiştir (Grafik:2). Mayıs ayında yüzde 18,7 oranında düşüş gösteren gelecek üç ayda iç piyasa satış fiyatı beklentisi, Haziran ayında yüzde 8,1 yükselmiştir (Grafik:3). 2024 Haziran ayında yüzde 53,6 olan gelecek 12 aya ilişkin ÜFE enflasyon beklentisi, 2025 Mayıs ayında yüzde 38,4’e, Haziran ayında ise yüzde 37,2’ye gerilemiştir. Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketinde gelecek 12 ay sonrasına ilişkin TÜFE enflasyon beklentisi ise, 2024 Haziran ayındaki yüzde 31,8 olan seviyesinden, 2025 Mayıs ayında yüzde 25,1’e, Haziran ayında da yüzde 24,6’ya gerilemiştir. Enflasyon beklentilerinde iyileşme gözlenirken, üreticilerin enflasyon beklentisinin halen yüksek seviyesini koruduğu görülmektedir. Ancak son bir yılda ÜFE beklentisi daha hızlı gerilemiştir. Nitekim yıllık TÜFE enflasyon beklentisi 7,2 puan gerilerken, ÜFE beklentisi 16,4 puan düşmüştür.