2025 Ağustos-Üretici ve Tüketici Enflasyonu

 

2025 AĞUSTOS AYI-ÜRETİCİ VE TÜKETİCİ ENFLASYONU

 (Zafer YÜKSELER, 3 Eylül 2025)

            2025 Ağustos ayında TÜFE yüzde 2,04, Yİ-ÜFE yüzde 2,48 oranında artmıştır. Yıllık Yİ-ÜFE enflasyonu yüzde 25,16, TÜFE enflasyonu ise yüzde 32,95 olmuştur. Yıllık TÜFE ve ÜFE enflasyon farklılaşması, büyük ölçüde hizmet grubu fiyat artışlarından kaynaklanmıştır. 2025 yılı Ağustos ayında TÜFE mal grubu yıllık enflasyonu yüzde 27,22 iken, TÜFE hizmet grubunda yıllık enflasyon yüzde 45,77 olmuştur. Üretici fiyat endeksleri sadece malları kapsarken, tüketici fiyat endeksleri mal ve hizmetleri de kapsamaktadır.Üretici fiyatları endeksinde vergisiz fiyatlar kullanılırken, tüketici fiyatları endeksinde ÖTV, KDV ve benzeri dolaylı vergiler dahil piyasa fiyatları kullanılmaktadır. Bu durum, özellikle, başta petrol ürünleri olmak üzere enerji, motorlu taşıt araçları, alkollü içecekler, tütün mamulleri ve bazı dayanıklı tüketim mallarında TÜFE ile Yİ-ÜFE arasında önemli bir farklılığa neden olmaktadır. Döviz kurları, enerji fiyatları ve ham madde fiyatlarındaki değişim üretici fiyatlarına hızla yansırken, vergi ve idari düzenlemelerle TÜFE’ye yansıması sınırlandırılabilmektedir.  

Tablo:1- 2025 Ağustos Ayı Yİ-ÜFE ve TÜFE Enflasyonu

		Aylık	Yıllık	Yıllık Ortalama
Yİ-ÜFE		2,48	25,16	26,28
Ara Malı		1,34	22,02	23,91
Dayanıklı Tüketim		1,26	30,22	33,61
Dayanıksız Tüketim		3,21	28,94	33,01
Enerji		6,39	24,76	16,75
Sermaye Malları		1,11	26,61	27,87
	2025 Ağırlık(*)	Aylık	Yıllık	Yıllık Ortalama
TÜFE	100,000	2,04	32,95	39,62
Gerçek Kira	6,8028	4,61	74,33	92,56
Enerji (1)	10,2187	0,64	33,66	45,29
Su Faturası	1,9659	1,29	55,72	54,81
Elektrik Ücreti	1,7942	0,13	37,85	51,38
Doğalgaz	1,8963	0,62	38,14	92,65
Tüpgaz	0,4575	2,11	34,05	42,82
Katı Yakıtlar (Odun,kömür)	0,7769	1,04	25,67	24,46
Yakıt ve Yağlar	3,3279	0,21	18,07	17,39
Gıda ve İçecekler	24,9654	3,02	33,28	37,26
Diğer Mal ve Hizmetler	58,0131	1,56	27,83	33,43
Yİ-ÜFE-Gıda ve İçecekler	21,2100	3,43	28,90	32,58
TÜFE-İşlenmiş Gıda (1)	18,6269	3,83	31,35	35,61
Yİ-ÜFE-Giyim Eşyası	2,5400	3,53	32,99	35,53
TÜFE-Giyim ve Ayakkabı	7,1591	-0,71	9,49	20,74

(*) 2024 yılında gerçek kiranın payı %5,0638, enerjinin payı %11,2544, gıda-içeceğin payı %24,9806 ve diğer mal ve hizmetlerin             payı %58,7012 idi.

(1) Enerji ve İşlenmiş Gıda  artış oranları Özel Kapsamlı TÜFE tablosundan alınmıştır.

Yİ-ÜFE ile TÜFE’deki fiyat artışlarını farklılaştıran unsurları şu şekilde sıralayabiliriz;

·         Kiracı Tarafından Ödenen Gerçek Kira: TÜFE’de yüzde 6,80 ağırlığa sahip olan bu grubun Yİ-ÜFE ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Konut kira artışı 2022-2024 Temmuz döneminde yasal düzenleme ile yüzde 25 olarak belirlenmişti. Ancak yüzde 25 kira artışı sınırlandırması anlamını yitirdiğinden, uygulama 2024 Temmuz ayı başında sonlandırılmış ve tekrar eski sisteme dönülmüştür. Buna göre, mevcut kiracılar için azami kira artışı, yıllık ortalama TÜFE enflasyonu ile yasal olarak sınırlandırılmaktadır. 2025 Ağustos ayında kiralar yüzde 4,61 oranında artmış ve yıllık kira artışı yüzde 74,33, ortalama yıllık kira artışı ise yüzde 92,56 olmuştur. Son yıllarda enflasyonun yanı sıra konut fiyatlarındaki aşırı yükseliş ve deprem felaketi de kiraları olumsuz etkilemiştir. Toplumda kiralara ve aidatlara ilişkin şikâyetler uzun süredir devam etmektedir.  Eylül ayında kira sözleşmesi yenileyecek olanlar için yasal kira artış oranı yüzde 39,62’dir.

·         Enerji Fiyatları: Elektrik, gaz, su ve yakıtlardan oluşan enerji grubunun TÜFE içindeki ağırlığı yüzde 11,25’ten, 2025 yılında yüzde 10,22’ye gerilemiştir. “Yönetilen-Yönlendirilen Fiyatların” büyük bir kısmı bu grupta yer almakta ve enerji fiyatları vergi ve kamu müdahalesi ile kontrol edilmektedir. 2025 Ağustos ayında Yİ-ÜFE enerji grubunda fiyatlar aylık yüzde 6,39 oranında yükselmiş ve yıllık artış oranı yüzde 24,76 olmuştur. TÜFE enerji grubunda ise fiyatlar Ağustos ayında aylık yüzde 0,64, yıllık yüzde 33,66 oranında yükselmiştir.

·         2025 Ağustos ayında doğalgaz fiyatları yüzde 0,62, su fiyatları yüzde 1,29, akaryakıt fiyatları yüzde 0,21, elektrik fiyatları yüzde 0,13, tüpgaz fiyatları ise yüzde 2,11 artmıştır. Yıllık olarak doğalgaz fiyatları yüzde 38,14, su fiyatları yüzde 55,72, elektrik fiyatları yüzde 37,85, tüpgaz fiyatları yüzde 34,05, akaryakıt fiyatları ise yüzde 18,07 oranında artmıştır.

·         Gıda Fiyatları: Temmuz ayında sınırlı artış gösteren gıda fiyatları Ağustos ayında yüzde 3,02 oranında artmıştır. İşlenmiş gıda fiyatları yüzde 3,83, işlenmemiş gıda fiyatları ise yüzde 2,02 oranında yükselmiştir. Taze sebze fiyatları  yüzde 4,15, tavuk eti fiyatları yüzde 2,27, çay fiyatları yüzde 5,24, yumurta fiyatları yüzde 4,93, margarin fiyatları yüzde 5,63, peynir fiyatları yüzde 3,67, ekmek fiyatları ise yüzde 8,11 artmıştır.

·         Giyim ve Ayakkabı Fiyatları: TÜFE’de Temmuz ayında yüzde 5,81 gerileyen giyim-ayakkabı fiyatları Ağustos ayında da yüzde 0,71 oranında gerilemiştir. Ağustos ayında bu grupta yıllık fiyat artışı yüzde 9,49, yıllık ortalama fiyat artışı ise yüzde 20,74 olmuştur.  Buna karşın Yİ-ÜFE’de Temmuz ayında yüzde 3,16 artan fiyatlar, Ağustos ayında da yüzde 3,53 artmıştır. Bu grupta Ağustos ayında Yİ-ÜFE’de yıllık fiyat artışı  yüzde 32,99, yıllık ortalama fiyat artışı ise yüzde 35,53 olmuştur. Giyim-ayakkabı grubunda üretici ve tüketici yıllık fiyat artışları arasındaki farkın 23,5 puana çıkması anlamlı görülmemektedir.