2025 Ekim-Reel Kesim Maliyet, Enflasyon ve Üretim Beklentileri

REEL KESİMİN MALİYET-ENFLASYON VE GENEL GİDİŞAT BEKLENTİLERİ

(Zafer YÜKSELER, 27 Ekim 2025)

                TCMB İktisadi Yönelim Anketi verilerine göre, 2025 Ağustos ayında yüzde 6 yükselen genel gidişata ilişkin beklenti, Eylül ayında yüzde 1 gerilemiş, Ekim ayında ise yüzde 1,7 yükselmiştir. Ağustos ayında yüzde 1,7, Eylül ayında yüzde 0,2 artan reel kesim güven endeksi, Ekim ayında da yüzde 1,2 oranında artış göstermiştir (Grafik:1). 2025 Ekim ayında reel kesim güven endeksi göstergelerinden gelecek üç aya ilişkin üretim hacmi beklentisi yüzde 1,4, istihdam beklentisi yüzde 2, yatırım beklentisi yüzde 0,9, ihracat sipariş beklentisi ise yüzde 0,4 oranında yükselmiştir. Ağustos ayında mevcut duruma ilişkin toplam sipariş beklentisi yüzde 2,4 artarken, son üç aya ilişkin toplam sipariş beklentisi yüzde 1,8 oranında gerilemiştir. Mamul mal stok mevcutlarında ise azalış gözlenmiştir.

                2025 Ağustos ayında gerileyen mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış kapasite kullanım oranı, Eylül ayında yüzde 73,8’e, Ekim ayında ise yüzde 74’e yükselmiştir. Ancak kapasite kullanım oranı geçen yılın Ekim ayına göre 1,2 puan gerilemiştir. Kapasite kullanım oranındaki düşüş, geçen yıla göre, dayanıklı tüketim malları grubunda 2,9 puan, yatırım malları grubunda ise 3,2 puandır.

2025 Eylül ayında yüzde 4,3 gerileyen gelecek üç aya ilişkin ortalama birim maliyet beklentisi, Ekim ayında yüzde 0,5 artış göstermiştir (Grafik:2). Temmuz ve Ağustos aylarında yükselen gelecek üç aya ilişkin iç piyasa satış fiyatı beklentisi, Eylül ayında yüzde 11, Ekim ayında ise yüzde 8,3 gerilemiştir (Grafik:3). 2024 Ekim ayında yüzde 47,4 olan gelecek 12 aya ilişkin ÜFE enflasyon beklentisi, 2025 Eylül ayında yüzde 34,5’e, Ekim ayında ise yüzde 34,3’e gerilemiştir. Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketinde gelecek 12 ay sonrasına ilişkin TÜFE enflasyon beklentisi ise, 2024 Ekim ayındaki yüzde 27,4 olan seviyesinden, 2025 Eylül ayında yüzde 22,3’e gerilemiş, Ekim ayında ise yüzde 23,3’e yükselmiştir. Enflasyon beklentilerinde iyileşme gözlenirken, üreticilerin enflasyon beklentisinin halen yüksek seviyesini koruduğu görülmektedir. Ancak son bir yılda ÜFE beklentisi daha hızlı gerilemiştir. Nitekim yıllık TÜFE enflasyon beklentisi 4,1 puan gerilerken, ÜFE beklentisi 13,1 puan düşmüştür.