2024 MAYIS-REEL KESİMİN MALİYET, ENFLASYON VE GENEL GİDİŞAT BEKLENTİLERİ

 

REEL KESİMİN MALİYET-ENFLASYON VE GENEL GİDİŞAT BEKLENTİLERİ

(Zafer YÜKSELER, 27 Mayıs 2024)

                TCMB İktisadi Yönelim Anketi verileri incelendiğinde, 2024 Ocak-Mart döneminde durağanlaşan genel gidişata ilişkin beklentinin Nisan ayında yüzde 2, Mayıs ayında ise yüzde 2,3 oranında arttığı görülmektedir. Reel kesim güven endeksi Mart ayındaki yükselişin ardından Nisan ayında durağanlaşmış, Mayıs ayında ise genel gidişat beklentisinin aksine yüzde 1,1 gerilemiştir. 2023 Ekim ayında 105,3’e yükselen reel kesim güven endeksi, takip eden aylarda sürekli gerilemiş ve 2024 yılı Şubat ayında 102’ye inmişti. Güven endeksi Mart ve Nisan ayında 103,5 değerini almış, Mayıs ayında tekrar 102,4’e gerilemiştir. 2024 Mayıs ayında reel kesim güven endeksi göstergelerinden gelecek üç aya ilişkin istihdam beklentisi artarken, üretim, ihracat siparişi ve yatırım harcamasına ilişkin beklentiler düşüş göstermiştir. Son üç ay toplam sipariş beklentilerindeki düşüş devam ederken, mevcut duruma ilişkin toplam sipariş beklentileri de azalış göstermiştir. Mamul mal stok mevcutlarındaki düşüş Mayıs ayında da devam etmiştir.

2023 Haziran-Ağustos döneminde, firmaların gelecek üç aya ilişkin ortalama birim maliyet ve satış fiyatı beklentileri ciddi bir bozulma göstermişti (Grafik:2 ve 3). Kasım ve Aralık aylarında birim maliyet beklentilerinde sınırlı bir iyileşme gözlenirken, iç piyasa satış fiyatı beklentileri yükselmişti. 2024 Ocak ve Şubat aylarında yükselen iç piyasa satış fiyatı beklentileri Mart, Nisan ve Mayıs aylarında gerilemiştir. Mart ve Nisan aylarında yükselen gelecek üç aya ilişkin birim maliyet beklentisi, Mayıs ayında belirgin bir düşüş göstermiştir. Son üç aydaki ortalama birim maliyet beklentisi de Mayıs ayında gerilemiştir. 2023 Aralık ayında yüzde 58,8 olan gelecek 12 aya ilişkin ÜFE enflasyon beklentisi, 2024 Nisan ayında yüzde 55,5, Mayıs ayında ise yüzde 54,6 olmuştur. 2024 Mayıs ayı Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketinde gelecek 12 ay sonrasına ilişkin TÜFE enflasyon beklentisi ise, 2023 Aralık ayındaki yüzde 41,2 olan seviyesinden, yüzde 33,2’ye inmiştir. Üreticilerin enflasyon beklentisinin halen yüksek seviyesini koruduğu görülmektedir.