YAPI İNŞAAT RUHSATI, YAPI KULLANIM İZNİ VE İLK EL KONUT
SATIŞLARI
(Zafer YÜKSELER, 23 Mayıs 2024)
TÜİK, 2024 yılı Ocak-Mart
dönemine ilişkin yapı inşaat ruhsatları ve yapı kullanım izinlerini
açıklamıştır. Yapı inşaat ruhsatı verilen daire sayıları, geçen yılın aynı
dönemine göre, yüzde 35,5, yapı kullanım izni verilen daire sayıları ise yüzde 38,5
oranında artmıştır. Bu dönemde ikamet amaçlı bina inşa maliyetlerindeki yıllık ortalama
artış yüzde 63,9 olurken, yeni konut fiyatları endeksi yüzde 83,2 oranında artmış,
ilk el konut satışları ise yüzde 5,2 oranında yükselmiştir.
2022
yılında yüzde 3,8 oranında gerileyen yapı inşaat ruhsatı verilen daire sayıları,
2023 yılında yüzde 22,3, 2024 Ocak-Mart döneminde de yüzde 35,5 oranında artış
göstermiştir. Yapı kullanım izni verilen daire sayıları ise 2022 yılında yüzde 2,5
oranında artış göstermiş, 2023 yılında yüzde 16,8 oranında gerilemiş, 2024
Ocak-Mart döneminde yüzde 35,5 oranında artmıştır. İlk el konut satışları 2018-2023
döneminde sürekli gerilemiştir. Faiz indirim sürecinin başlatıldığı ve döviz
kurlarında aşırı yükselmenin gözlendiği 2021 yılı son çeyreğinde ve 2022 yılı
ilk yarısında ilk el konut satışları rekor kırmıştır. Takip eden dönemlerde
gerileme gösteren ilk el konut satışları 2024 Ocak-Mart döneminde yüzde 5,2
oranında artmıştır.
2022 yılı sonlarında,
dar gelirliler için “İlk Evim Projesi”, orta gelirliler için “Yeni Evim
Projesi” başlatılmıştır. “Sosyal Konut Projeleri” ile Türkiye genelinde çeşitli
illerde 300-350 bin konutu kapsayacak inşaat faaliyetleri başlatılması
kararlaştırılmıştı. Ancak 2023 Şubat ayında yaşanan ve 11 ili kapsayan “Deprem
Felaketi” önceliklerin önemli ölçüde değişmesine neden olmuştur. Deprem
konutlarının yapımı ve depremzedelerin geçici ve kalıcı iskanı temel öncelik
olmuştur. Yapı inşaat ruhsatları 2023 yılında yüzde 20,9, 2024 Ocak-Mart
döneminde de yüzde 35,5 oranında artmıştır. Bu artışların, sosyal konut
projeleri ile genel ve mahalli idareler seçimlerinden etkilendiği tahmin
edilmektedir.
2021 yılı son
çeyreğinde faizlerin indirilmesi, yatırım amaçlı konut talebini teşvik etmiş ve
konut fiyatlarında aşırı artışı da beraberinde getirmişti. 2022 yılı ikinci
yarısından itibaren toplam konut satışları gerilemeye başlamış ve bu eğilim
2023 yılında ve 2024 yılı Ocak-Mart döneminde de devam etmiştir. Konut
fiyatları ve maliyetlerinin geldiği seviye ile konut kredi faizlerindeki
yükseliş ve kredi koşullarındaki sıkılık inşaat faaliyetlerini olumsuz
etkilemektedir. 2024 Mart ayı itibariyle, Türkiye genelinde, 100 m2’lik bir konutun
fiyatı yaklaşık 3,2 milyon liradır. Yeni konut fiyatlarında reel gerileme
gözlenmesine karşın, konut maliyet ve fiyatlarının geldiği seviye konut edinme
imkanlarını oldukça sınırlandırmıştır. 2023 yılı ilk yarısında yüzde 19 civarında
olan konut kredi faizleri, son aylarda yüzde 45’e yükselmiş ve krediye erişim
konusunda da ciddi zorluklar yaşanmaktadır. Yeni konut fiyatlarındaki aşırı
yükseliş, kredi faizlerindeki artış ve krediye erişimin zorlaşması ipotekli konut
satışlarının 2024 Ocak-Mart döneminde yüzde 53 gerilemesine neden olmuştur. Konut
fiyatlarındaki aşırı yükseliş, yabancılara konut satışını da olumsuz etkilemiş
ve yabancılara konut satışı, 2023 yılı genelinde ve 2024 Ocak-Mart döneminde yüzde
48 oranında gerilemiştir.
Yapı İnşaat Ruhsatı-Yapı Kullanım İzni ve İlk El
Konut Satışı (Daire, Bin Adet) Ruhsat İzin İlk El Satış 2013 840 726 529 2014 1.032 778 542 2015 897 733 599 2016 1.007 754 632 2017 1.405 834 660 2018 669 894 652 2019 320 739 508 2020 555 600 470 2021 727 627 462 2022 699 642 460 2023 855 535 380 179 175 88 Toplam
(2013-24) 8.184 8.036 5.983 Özel Sektöre Ait Yapılardaki Daireler Ruhsat İzin 2023 775 479 2024
O-Mart 152 159 2013-2024 8.388 7.308 Kaynan:TÜİK.
|
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder