REEL KESİMİN MALİYET-ENFLASYON VE GENEL GİDİŞAT BEKLENTİLERİ
(Zafer YÜKSELER, 24 Eylül 2024)
TCMB İktisadi Yönelim Anketi verileri
incelendiğinde, 2024 Ocak-Mart döneminde durağanlaşan genel gidişata ilişkin
beklentinin Nisan-Mayıs aylarında yükseldiği, Haziran-Eylül döneminde ise yüzde
9,4 oranında gerilediği görülmektedir. Reel Kesim Güven Endeksi 2023 Ekim ayında
105,3 değerine yükseldikten sonra takip eden aylarda genelde gerilemiştir. 2024
Mayıs ayında 102,4 olan güven endeksi, Haziran-Ağustos döneminde yüzde 4,3
gerilemiş, Eylül ayında ise yüzde 1,2 yükselerek 99,2 değerini almıştır
(Grafik:1). 2024 Eylül ayında reel kesim güven endeksi göstergelerinden gelecek
üç aya ilişkin üretim beklentisi sınırlı oranda gerilerken, ihracat siparişi
beklentisi önemli ölçüde yükselmiş, istihdam ve yatırım harcaması beklentileri
de sınırlı bir artış göstermiştir. Son üç aya ilişkin toplam sipariş
beklentileri yüzde 2,8, mevcut duruma ilişkin toplam sipariş beklentisi ise yüzde
1,6 oranında artmıştır. Haziran-Ağustos döneminde artan mamul mal stok
mevcutları, Eylül ayında da artışını sürdürmüştür. Firmalar iç ve dış piyasada
rekabet gücü kaybına uğradıkları belirtmektedirler.
2023 Haziran-Ağustos
döneminde, firmaların gelecek üç aya ilişkin ortalama birim maliyet ve satış
fiyatı beklentileri ciddi bir bozulma göstermişti (Grafik:2 ve 3). Kasım ve
Aralık aylarında birim maliyet beklentilerinde sınırlı bir iyileşme gözlenirken,
iç piyasa satış fiyatı beklentileri yükselmişti. 2024 Mart-Temmuz döneminde
gerileyen iç piyasa satış fiyatı beklentileri, Ağustos ve Eylül aylarında yükseliş
göstermiştir. Ağustos ayında yüzde 9,8 yükselen gelecek üç aya ilişkin birim
maliyet beklentisi, Eylül ayında aynı seviyede kalmıştır. Nisan ayı sonrasında
sürekli gerileyen firmaların son üç aydaki ortalama birim maliyetlerine ilişkin
beklenti, Eylül ayında da yüzde 6,2 oranında düşüş göstermiştir. 2023 Aralık
ayında yüzde 58,8 olan gelecek 12 aya ilişkin ÜFE enflasyon beklentisi, 2024 Ağustos
ayında yüzde 51,7, Eylül ayında ise 2,5 puan gerileyerek yüzde 49,2 olmuştur. 2024
Eylül ayı Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketinde gelecek 12 ay sonrasına
ilişkin TÜFE enflasyon beklentisi ise, 2023 Aralık ayındaki yüzde 41,2 olan
seviyesinden, yüzde 27,5’e inmiştir. Üreticilerin enflasyon beklentisinin yüksek
seviyesini koruduğu görülmektedir. Yılsonuna göre TÜFE beklentisi 13,7
puan, ÜFE beklentisi ise 9,6 puan gerilemiştir. 2024 yılında firmaların
enflasyon beklentilerindeki en yüksek düşüş Eylül ayında gözlenmiştir.
|
|
|
|
|
|
|
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder