2024 Haziran-Reel Kesimin Maliyet-Enflasyon ve Genel Gidişat Beklentileri

 

REEL KESİMİN MALİYET-ENFLASYON VE GENEL GİDİŞAT BEKLENTİLERİ

(Zafer YÜKSELER, 24 Haziran 2024)

                TCMB İktisadi Yönelim Anketi verileri incelendiğinde, 2024 Ocak-Mart döneminde durağanlaşan genel gidişata ilişkin beklentinin Nisan-Mayıs aylarında arttığı, Haziran ayında ise yüzde 2,4 oranında gerilediği görülmektedir. Reel Kesim Güven Endeksi 2023 Ekim ayında 105,3’e yükseldikten sonra takip eden aylarda sürekli gerilemiş ve 2024 yılı Şubat ayında 102 değerine inmişti. Güven Endeksi Mart ve Nisan aylarında 103,5 değerine almış, Mayıs ayında 102,4’e, Haziran ayında ise 100,5 değerine gerilemiştir (Grafik:1). 2024 Haziran ayında reel kesim güven endeksi göstergelerinden gelecek üç aya ilişkin üretim ve ihracat siparişi beklentisi sınırlı ölçüde gerilerken, istihdam ve yatırım harcaması beklentisi önemli ölçüde düşüş göstermiştir. Son üç ay toplam sipariş beklentilerindeki düşüş devam ederken, mevcut duruma ilişkin toplam sipariş beklentileri de yüzde 5,3 oranında azalış göstermiştir. Mayıs ayında gerileyen mamul mal stok mevcutları Haziran ayında sınırlı ölçüde artmıştır.

2023 Haziran-Ağustos döneminde, firmaların gelecek üç aya ilişkin ortalama birim maliyet ve satış fiyatı beklentileri ciddi bir bozulma göstermişti (Grafik:2 ve 3). Kasım ve Aralık aylarında birim maliyet beklentilerinde sınırlı bir iyileşme gözlenirken, iç piyasa satış fiyatı beklentileri yükselmişti. 2024 Ocak-Şubat aylarında yükselen iç piyasa satış fiyatı beklentileri Mart-Haziran döneminde gerilemiştir. Mart ve Nisan aylarında yükselen gelecek üç aya ilişkin birim maliyet beklentisi, Mayıs ayında belirgin bir düşüşün ardından Haziran ayında sınırlı ölçüde artmıştır. Firmaların son üç aydaki ortalama birim maliyetleri Mayıs ve Haziran aylarında gerilemiştir. 2023 Aralık ayında yüzde 58,8 olan gelecek 12 aya ilişkin ÜFE enflasyon beklentisi, 2024 Mayıs ayında yüzde 54,6, Haziran ayında ise yüzde 53,6 olmuştur. 2024 Haziran ayı Piyasa Katılımcıları Beklenti Anketinde gelecek 12 ay sonrasına ilişkin TÜFE enflasyon beklentisi ise, 2023 Aralık ayındaki yüzde 41,2 olan seviyesinden, yüzde 31,8’e inmiştir. Üreticilerin enflasyon beklentisinin yüksek seviyesini koruduğu görülmektedir. Yılsonuna göre TÜFE beklentisi 10 puan, ÜFE beklentisi ise 5 puan gerilemiştir.