BÜTÇE FAİZ GELİRLERİNDEKİ ARTIŞ GERÇEK Mİ?

 

BÜTÇE FAİZ GELİRLERİNDEKİ ARTIŞ GERÇEK Mİ?

(Zafer YÜKSELER, 20 Haziran 2024)

                2023 Ocak-Mayıs döneminde bütçe faiz harcamaları, geçen yılın aynı dönemine göre, yüzde 99,8 oranında artış göstermiştir. Aynı dönemde faiz gelirlerindeki artış ise yüzde 354’tür. Böylece faiz gelirlerinin faiz harcamalarını karşılama oranı geçen yıl yüzde 13,8 iken, bu yıl yüzde 31,3’e yükselmiştir.

Merkezi yönetim bütçe gelirleri içinde faiz, paylar ve cezalar kaleminde yer alan faiz gelirleri şu unsurlardan oluşmaktadır;

·         Borç verme işlemlerinden kaynaklanan faizler,

·         Borçlanma senetleri geçmiş gün faizleri ve primli satış gelirleri,

·         Vergi, resim, harç gecikme faizleri ve

·         Diğer faiz gelirleri.

Son yıllarda faiz gelirlerindeki yükselişin temel kaynağı “diğer faiz gelirlerindeki” artıştır. “Diğer faiz gelirinin” hangi unsurları kapsadığı konusunda bir bilgiye sahip değiliz. Diğer faiz gelirlerinin faiz harcamalarını karşılama oranı 2017-2019 döneminde ortalama yüzde 5,6 iken, bu oran zamanla hızla yükselmiştir. 2023 Ocak-Mayıs döneminde bu oran yüzde 9,5 iken, 2024 yılı Ocak-Mayıs döneminde yüzde 23,5 olmuştur.

                Diğer faiz gelirlerinin gerçek gelir mi, fiktif muhasebe denkliği kalemi mi olduğu konusu belirsizdir. Kamuoyunda ekonomi yönetiminin önerdiği tasarruf tedbirleri kapsamında 3-5 milyar lira tasarruf sağlayacak “kamu görevlilerinin servislerinin” kaldırılması veya “yurt dışı çıkış harcının” artırılması tartışılmaktadır. 2023 Ocak-Mayıs döneminde 22,6 milyar lira olan diğer faiz gelirleri yüzde 392 oranında artarak 2024 yılı Ocak-Mayıs döneminde 111,5 milyar lira olmuştur. Bütçedeki “diğer faiz gelirleri” gerçek bir gelir ise, 3-5 milyar liralık tasarruf tedbiri ve gelir artırıcı önlem yerine bu başarının kamuoyuna gelir artırıcı bir önlem olarak açıklanmasında yarar vardır. Eğer fiktif ise, bütçe dengesi konusunda da soru işareti gündeme gelmektedir.