Hanehalkı Finansal Varlık ve Yükümlülükleri (2022-2024)

 

HANEHALKI FİNANSAL VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ

(Zafer YÜKSELER, 5 Haziran 2024)

                TCMB Finansal İstikrar Raporları hanehalkı finansal varlık ve yükümlülüklerine ilişkin bilgi vermektedir. Mayıs 2023 ve Mayıs 2024 raporlarından yararlanılarak hanehalkı finansal durumunu gösteren aşağıdaki tablo hazırlanmıştır. Hanehalkı finansal varlıklarının GSYH’ya oranı 2024 Mart ile 2022 Mart arasında 5,8 puan azalmış, yüzde 51,8’den yüzde 46’ya gerilemiştir. Azalış geleneksel tasarruf araçları olan mevduat ve repoda olmuştur. Toplam mevduatın GSYH’ya oranı 8 puan, reponun oranı 6,9 puan azalırken, hisse senedi ve emeklilik dışı yatırım fonları, sırasıyla, 2,6 ve 2,7 puan artmıştır. Bu dönemde hanehalkı finansal yükümlülüklerinin GSYH’ya oranı da 2,3 puan düşmüş, yüzde 13,8’den yüzde 11,5’e gerilemiştir. Konut ve ihtiyaç kredisinin GSYH’ya oranı, sırasıyla, 2,4 puan ve 2 puan azalırken, bireysel kredi kartları borçlarının oranı 2,2 puan yükselmiştir.

                Sonuçta hanehalk net varlıklarının GSYH’ya oranı bu dönemde 3,5 azalmış, 2022 Mart döneminde yüzde 38 olan oran, 2024 Mart döneminde yüzde 34,5 olmuştur. 2023 Mart döneminde hanehalkı net finansal varlıklarının GSYH’ya oranı yüzde 30,2’ye kadar gerilemiştir. Düşük faize dayalı “Yeni Ekonomi Modelinin” uygulandığı dönemde, geleneksel tasarruf sahiplerinin önemli bir kayba uğradıkları görülmektedir. KKM, yatırım fonları ve hisse senetlerini tercih eden hanelerin kayıplarını sınırladıkları anlaşılmaktadır.

TABLO:1- Hanehalkı Finansal Varlık ve Yükümlülükleri (GSYH’ya Oranlar, %)

	03.2022	03.2023	03.2024	Fark 24-22
I.Hanehalkı Finansal Varlıkları	51,8	41,8	46,0	-5,8
a.Mevduat	34,2	26,7	26,2	-8,0
TL. Tasarruf Mevduatı	14,9	10,3	11,4	-3,5
KKM ve DDM	…	7,3	5,8	5,8
YP Tasarruf Mevduatı	19,3	9,1	9,0	-10,3
b.Kıymetli Maden Deposu	5,3	3,3	3,7	-1,6
c.Tahvil ve Bonolar	1,3	1,1	1,1	-0,2
d.Yatırım fonları	5,7	5,2	8,3	2,6
Emeklilik Yatırım Fonu	3,0	2,3	2,9	-0,1
Diğer Yatırım Fonları	2,7	2,8	5,4	2,7
e.Hisse Senedi	4,1	5,0	6,4	2,3
f.Repo	7,0	0,1	0,1	-6,9
g.Dolaşımdaki Para	1,1	0,4	0,3	-0,8
II.Hanehalkı Finansal Yükümlülükleri	13,8	11,6	11,5	-2,3
a.Krediler	10,5	7,9	6,2	-4,3
Konut Kredisi	4,2	2,6	1,8	-2,4
Taşıt Kredisi	0,3	0,4	0,4	0,1
İhtiyaç Kredisi	6,0	4,9	4,0	-2,0
b.Bireysel Kredi Kartı	2,9	3,4	5,1	2,2
c.Varlık Yön.Şir.Alacakları	0,4	0,2	0,2	-0,2
III.Hanehalkı Net Varlıkları (I-II)	38,0	30,2	34,5	-3,5
Ek Bilgi
TÜFE Enflasyonu (Yıllık % Değişim)	54,8	54,3	66,8	12,0
Ort.Dolar Kuru (Yıllık % Değişim)	89,1	35,4	63,8	-25,3
TCMB Ort.Fonlama Maliyeti (%)	14,0	8,8	46,7	32,7
DİBS Faizi (Ort.Bileşik %)	23,9	10,6	32,6	8,7
Ort.Mevduat Faizi (%)	16,7	18,9	48,0	31,3
Ort.Kredi Faizi (%)	25,0	25,0	50,4	25,4

Kaynak:TCMB Finansal İstikrar Raporları, Mayıs 2023 ve Mayıs 2024. TCMB EVDS.