YAPI İNŞAAT RUHSATI, YAPI KULLANIM İZNİ VE İLK EL KONUT
SATIŞLARI
(Zafer YÜKSELER, 21 Kasım 2024)
TÜİK, 2024 yılı Ocak-Eylül
dönemine ilişkin yapı inşaat ruhsatları ve yapı kullanım izinlerini
açıklamıştır. Yapı inşaat ruhsatı verilen daire sayıları, geçen yılın aynı
dönemine göre, yüzde 8,5 oranında azalırken, yapı kullanım izni verilen daire
sayıları yüzde 5,8 oranında artmıştır. 2024 Ocak-Eylül dönemde ikamet amaçlı bina
inşa maliyetlerindeki yıllık ortalama artış yüzde 59,3 olurken, yeni konut
fiyatları endeksi yüzde 47,6 artmış, ilk el konut satışları ise yüzde 12
oranında yükselmiştir.
2022 yılı
sonlarında, dar gelirliler için “İlk Evim Projesi”, orta gelirliler için “Yeni
Evim Projesi” başlatılmıştır. “Sosyal Konut Projeleri” ile Türkiye genelinde
çeşitli illerde 300-350 bin konutu kapsayacak inşaat faaliyetleri başlatılması
kararlaştırılmıştı. Ancak 2023 Şubat ayında yaşanan ve 11 ili kapsayan “Deprem
Felaketi” önceliklerin önemli ölçüde değişmesine neden olmuştur. Deprem
konutlarının yapımı ve depremzedelerin geçici ve kalıcı iskanı temel öncelik
olmuştur. Yapı inşaat ruhsatları 2023 yılı genelinde yüzde 22,6, 2024 Ocak-Mart
döneminde de yüzde 34 oranında artmıştır. Bu artışların, sosyal konut projeleri
ile genel ve mahalli idareler seçimlerinden etkilendiği tahmin edilmektedir.
Yapı inşaat ruhsatları 2024 yılı ikinci çeyreğinde yüzde 28,7, üçüncü
çeyreğinde ise yüzde 17 oranında gerilemiştir.
Yapı kullanım
izni verilen daire sayıları 2023 yılında yüzde 16,7 oranında gerilemiştir. 2024
Ocak-Mart dönemindeki yüzde 38,9 oranındaki artışın ardından, yapı kullanım izinleri
ikinci çeyrekte yüzde 23,4, üçüncü çeyrekte ise yüzde 3,1 oranında gerilemiştir.
İlk el konut satışları 2018-2023 döneminde sürekli gerilemiştir. Faiz indirim
sürecinin başlatıldığı ve döviz kurlarında aşırı yükselmenin gözlendiği 2021
yılı son çeyreğinde ve 2022 yılı ilk yarısında ilk el konut satışları rekor
kırmıştır. Takip eden dönemlerde gerileme gösteren ilk el konut satışları 2024
Ocak-Mart döneminde yüzde 5,2 oranında artmıştır. 2024 yılı ikinci çeyreğinde
yüzde 2,5 gerileyen ilk el satışlar, üçüncü çeyrekte ise yüzde 30,9 artış
göstermiştir. Yılın ilk yarısında yüzde 57,7 gerileyen ipotekli satışlarda, üçüncü
çeyrekte yüzde 3.9 artmıştır.
2022 yılı
ikinci yarısından itibaren toplam konut satışları gerilemeye başlamış ve bu
eğilim 2023 yılında ve 2024 yılı ilk yarısında da devam etmiştir. Ancak konut
fiyatlarındaki reel gerileme, 2024 yılı üçüncü çeyreğinde konut sarışlarının
yüzde 20,3 artmasını sağlamıştır. 2024 üçüncü çeyreğinde, Türkiye genelinde,
100 m2’lik bir konutun fiyatı yaklaşık 3,4 milyon liradır. Konut fiyatlarında reel
gerileme gözlenmesine karşın, konut maliyet ve fiyatlarının geldiği seviye
konut edinme imkanlarını oldukça sınırlandırmıştır. 2023 yılı ilk yarısında yüzde
19 civarında olan konut kredi faizi, 2024 yılında yüzde 45’e kadar yükselmiş ve
krediye erişim konusunda da ciddi zorluklar yaşanmaktadır. Yeni konut
fiyatlarındaki aşırı yükseliş, kredi faizlerindeki artış ve krediye erişimin zorlaşması
ipotekli konut satışlarının 2024 Ocak-Eylül döneminde yüzde 34,8 gerilemesine
neden olmuştur. Konut fiyatlarındaki aşırı yükseliş, yabancılara konut satışını
da olumsuz etkilemiş ve yabancılara konut satışı, 2023 yılında yüzde 48,1, 2024
Ocak-Eylül döneminde ise yüzde 39 oranında gerilemiştir.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder