2024 YILI III.ÇEYREK: TEMEL İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

 

2024 YILI III. ÇEYREĞİNDE TEMEL İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

(Zafer YÜKSELER, 18 Kasım 2024)

TÜİK verilerine göre, 2024 yılı 3.çeyreğinde işsiz sayısı, geçen yıla göre 92 bin kişi azalmış ve işsizlik oranı yüzde 8,8 gerilemiştir. Ancak, alternatif işsizlik oranlarından İşsiz+Zamana Bağlı Eksik İstihdamdan oluşan işsizlik oranı yüzde 17,9, İşsiz+Potansiyel işgücünün dâhil olduğu işsizlik oranı yüzde 18,4, geniş tanımlı işsizlik olan Atıl İşgücü Oranı ise yüzde 26,5 olmuştur.

Salgın sonrası ekonomideki normalleşme ve büyüme işgücü istatistiklerine olumlu yansımış, salgının zirve yaptığı 2020 yılı ikinci çeyreğinde 25.853 bin kişiye kadar gerileyen istihdam, takip eden dönemlerde yükselmiş ve 2024 yılı 3. çeyreğinde 32.993 bin kişi olmuştur. Geçen yılın 3. çeyreğine göre, nüfus 485 bin kişi, istihdam 950 bin kişi artmış, işgücüne dahil olmayan nüfus 373 bin kişi, işsiz sayısı ise 92 bin kişi gerilemiştir. Geçen yıla göre tarım istihdamı 11 bin kişi azalırken, tarım dışı istihdam 941 bin kişi yükselmiştir. Geçen yıla göre istihdam, sanayide 124 bin kişi, hizmetler sektöründe 688 bin kişi, inşaatta ise 148 bin kişi artmıştır. 2023 yılı 3. çeyreğinde fiilen iş başında olanların sayısı, geçen yıla göre 422 bin kişi artmış, ortalama haftalık çalışma süresi de 44,3 saate gerilemiştir. Bu dönemde haftalık toplam çalışılan saat ise yüzde 1,3 oranında azalış göstermiştir.

2024 yılı 3.çeyreğinde istihdamdaki yıllık 950 bin kişilik artışın 422 bin kişisi (% 44,4’ü) kadın istihdamındaki artıştan kaynaklanmıştır. 2024 yılı 3.çeyreğinde ücretli kadın istihdamı 225 bin kişi, ücretli erkek istihdamı ise 407 bin kişi artmış, toplam ücretli istihdamı ise 632 bin kişi artış göstermiştir. 2024 yılı 3. çeyreğinde kayıt dışılık oranı 0,6 puan artarak yüzde 27,8’e yükselmiştir.

DÖNEMSEL TEMEL İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ (15+yaş, Bin Kişi YILI )

	2021 III.Çeyrek	2022 III.Çeyrek	2023 III.Çeyrek	2024 III.Çeyrek	Yıllık Değişim
					2022 III.Çey	2023 III.Çey.	2024 III.Çey.
15 ve daha yaştaki nüfus	63.837	64.793	65.494	65.979	956	701	485
İşgücü	33.564	34.661	35.315	36.173	1.097	654	858
İstihdam Edilenler	29.652	31.180	32.043	32.993	1.508	883	950
Tarım	5.432	5.263	5.174	5.183	-169	-89	-11
Tarım Dışı	24.220	25.917	26.869	27.810	1.697	952	941
Fiilen İş Başında Olanlar	27.081	28.516	29.958	30.380	1.435	1.442	422
İşsiz (U-3)	3.912	3.501	3.272	3.180	-411	-229	-92
İşgücüne Dahil Olmayan Nüfus	30.274	30.132	30.179	29.806	-142	47	-373
Haftalık Ortalama Çalışma Saati	45,6	44,6	45,5	44,3	-1,0	0,9	-1,2
Kayıt Dışılık Oranı (%)	30,5	27,7	27,2	27,8	-2,8	-0,5	0,6
İşsizlik Oranı (%)	11,7	10,1	9,3	8,8	-1,6	-0,8	-0,5
TÜİK-Alternatif İşsizlik Or.(%)
1.İşsiz+Zamana Bağlı Eksik İst.	15,3	14,2	14,8	17,9	-1,1	0,6	3,1
2.İşsiz+Potansiyel İşgücü	18,8	17,0	17,3	18,4	-1,8	0,3	1,1
3.Atıl İşsizlik Oranı	22,1	20,8	22,3	26,5	-1,3	1,5	4,2

2024 yılında işgücüne dahil olmayan kişi verilerindeki yıllık değişimler incelendiğinde, potansiyel işgücü, çalışamaz olanlar ve diğer grubunda önemli artışlar gözlenirken, ev işleri ile meşgul olan kadın sayısının 2.057 bin kişi, emekli sayısının ise 803 bin kişi azaldığı görülmektedir. Bu dönemde SGK verilerine göre emekli olan sayısında 2 milyon kişilik bir artış gözlenirken, anket verilerinde emekli sayısında gerileme gözlenmektedir. EYT ile emekli olanların önemli bir kısmının SGK destek primi ödeyerek tekrar işgücüne dahil olduğu bilinmekle birlikte, önemli bir kısmının da kayıt dışı olarak çalıştığı anlaşılmaktadır.

İŞGÜCÜ, İSTİHDAM VE İŞGÜCÜNE DAHİL OLMAYANLAR (15+yaş, Bin Kişi)

	2021 III.Çeyrek	2022 III.Çeyrek	2023 III.Çeyrek	2024 III.Çeyrek	Yıllık Değişim
					2022 III.Çey	2023 III.Çey.	2024 III.Çey.
1.Genişletilmiş İşgücü	36.501	37.547	38.729	40.436	1.046	1.182	1.707
İşgücü	33.564	34.661	35.315	36.173	1.097	654	858
Potansiyel İşgücü (1)	2.937	2.886	3.414	4.263	-51	528	849
2.İstihdam	29.652	31.160	32.043	32.993	1.508	883	950
Tam Zamanlı	28.429	29.739	30.088	29.698	1.310	349	-390
Zamana Bağlı Eksik İstihdam	1.223	1.421	1.955	3.295	198	534	1.340
3.İşgücüne Dahil Olmayanlar	30.274	30.132	30.179	29.806	-142	47	-373
Potansiyel İşgücü	2.937	2.886	3.414	4.263	-51	528	849
Emekli	5.055	5.162	5.120	4.317	107	-42	-803
Ev İşleriyle Meşgul	10.133	10.172	9.062	7.005	39	-1.110	-2.057
Diğerleri (2)	12.149	11.912	12.583	14.221	-237	671	1.638

(1)İş bulma ümidi olmayanlar, işbaşı yapabilecek olup iş aramayanlar, iş arayıp işbaşı yapamayacak olanlar oluşturmaktadır.

(2)Eğitim/öğrenimde  ve çalışamaz halde olanlar ile diğeri kapsamaktadır.

İşgücüne dahil olmayan “Ev İşleriyle Meşgul” kadın sayısında son iki yılda radikal bir değişim gözlenmektedir. 2022 yılı 3.çeyreğinde 10.172 bin kadın ev işleriyle meşgul grubunda yer alırken bu sayı 2024 yılının aynı döneminde 7.005 bin kişiye gerilemiştir. Geçim koşullarının zorlamasının etkisiyle emekli ve ev kadını sayılarında düşüş olduğu, bu kişilerin büyük ölçüde zamana bağlı eksik istihdam ve potansiyel işgücündeki artışa yol açtığı anlaşılmaktadır.  Son iki yılda istihdamın kalitesinde belirgin bir bozulma gözlenmektedir. Tam zamanlı istihdam azalırken, zamana bağlı eksik istidamda artış söz konusudur. 2024 yılı 3. çeyreğinde geçen yıla göre tam zamanlı istihdam 390 bin kişi azalırken, eksik istihdam edilenlerin sayısı 1.340 bin kişi artmıştır. 2024 yılı 3.çeyreğinde toplam istihdam 950 bin kişi artarken, eksik istihdam nedeniyle toplam çalışılan saat yüzde 1,3 civarında gerilemiştir.

2024 yılı 3. çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre, istihdamdaki artış devam etmiş, genel işsizlik oranında düşüş gözlenmiştir. Ancak bu olumlu gelişmelere karşın, istihdamın kalitesinde bozulma ve atıl işsizlik oranında 4,2 puanlık bir artış söz konusudur. Sanayi sektörü istihdamında durağanlaşma gözlenirken, hizmetler ve inşaat sektörü istihdamında artış devam etmiştir.  Hayat pahalılığının devam etmesi emeklilerin ve ev kadınlarının da çalışmalarını zorunlu hale getirmiştir. Bu durum işgücüne dahil olmayanlar grubunun yapısının önemli ölçüde değişmesine neden olmuş, ev kadını ve emekli sayısının önemli ölçüde azalmasına neden olmuştur.