2024 Mayıs ve 21 Haziran Haftası- Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi

 

Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi (Zafer YÜKSELER)

            T.C. Merkez Bankası, 2024 Mayıs ayı ve 21 Haziran haftasına ait “Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi” tablosunu yayınlamıştır.

Tabloda yer alan “Resmi Rezerv Varlıkları”, yurt dışı işlemlerin yanı sıra yurt içi yerleşiklerle yapılan yabancı para cinsinden işlemleri de kapsamaktadır. Resmi rezerv varlıklar, döviz, altın, IMF rezerv pozisyonu ve SDR toplamından oluşmaktadır. 2023 aralık ayında 140,9 milyar dolar olan resmi rezerv varlıklar, 2024 mayıs ayında 143,6 milyar dolara, 21 haziran haftasında ise 147,6 milyar dolara yükselmiştir. Nisan ayına göre resmi rezerv varlıklar 23,3 milyar dolar artmıştır.

Resmi rezerv varlıklar toplamından, döviz kredileri-menkul kıymetler-mevduatlar, yurt içi para birimi cinsinden yapılan türev işlemler (swap dahil) ve şarta bağlı döviz yükümlülükleri (yabancı para ve altın cinsinden tutulan zorunlu karşılıklar dahil) ve SDR tahsisatı çıkartılınca “Net Rezerv Varlıklar” elde edilmektedir. 2023 yılı aralık ayında -40,1 milyar dolar olan net rezerv varlıklar, 2024 mayıs ayında -4 milyar dolar, 21 haziran haftasında ise pozitif 11,6 milyar dolar olmuştur. Nisan ayına göre net rezervler 58,9 milyar dolar artmıştır. Net rezervler swaplardaki azalışın etkisiyle artmıştır. 2023 aralık ayında 72,4 milyar dolar olan toplam swap hacmi, 2024 mayıs ayında 44 milyar dolara, 21 haziran haftasında ise 32,2 milyar dolara gerilemiştir.  

2023 aralık ayında 85,2 milyar dolara yükselen brüt döviz varlıkları, 2024 nisan ayında 58,7 milyar dolara gerilemiş, mayıs ayında 76,5 milyar dolara, 21 haziran haftasında ise 81 milyar dolara yükselmiştir. 2023 aralık ayında -78,1 milyar dolar olan net döviz varlıkları, 2024 nisan ayında -90,9 milyar dolar, mayıs ayında -50,3 milyar dolar, 21 haziran haftasında ise -35,2 milyar dolar olmuştur. 2023 aralık ayında 37,9 milyar dolar olan net altın varlıkları, 2024 mayıs ayında 46,2 milyar dolara, 21 haziran haftasında ise 46,7 milyar dolara yükselmiştir.

 

     ULUSLARARASI REZERVLER VE DÖVİZ LİKİDİTESİ (Milyon dolar)

	2022 Aralık	2023		2024
		Mayıs	Aralık	Nisan	Mayıs	21 Haz.
A. Toplam Rezerv Varlıklar	128.736	97.080	140.884	124.290	143.648	147.622
1.Döviz Varlıkları	75.407	48.271	85.159	58.685	76.464	81.042
2.Altın	45.846	41.332	48.164	58.194	59.740	59.127
3.IMF Rezerv Pozisyonu+SDR	7.483	7.477	7.561	7.411	7.444	7.453
B. Toplam Yükümlülükler	-164.171	-162.825	-180.955	-171.495	-147.676	-135.974
1.Döviz Kredisi, menkul kıymet, mevduat	-31.432	-50.589	-50.841	-47.949	-45.539	-46.677
2.Yurtiçi-yurtdışı türev işlem (swap dah.)	-67.762	-52.628	-69.353	-57.559	-39.291	-28.691
3. Diğer	-3.243	-2.336	-3.056	-5.986	-4.680	-3.490
4. Şarta Bağlı Yükümlülükler	-54.401	-49.945	-50.296	-52.739	-50.871	-49.812
a. Döviz	-45.226	-39.833	-43.078	-44.041	-41.974	-40.908
b. Altın	-9.175	-10.112	-7.218	-8.698	-8.897	-8.904
5. SDR	-7.333	-7.327	-7.409	-7.262	-7.295	-7.304
C. Net Rezerv Varlıklar	-35.435	-65.745	-40.071	-47.205	-4.028	11.648
1. Döviz	-69.013	-95.779	-78.113	-90.864	-50.340	-35.234
2. Altın	33.428	28.884	37.890	43.510	46.163	46.733
3. IMF Rezerv Pozisyonu	150	150	152	149	149	149

   Kaynak: TCMB.

2024 Nisan- İnşaat Maliyetleri-Konut Fiyatları

 

2024 NİSAN: İNŞAAT MALİYETLERİ, KONUT FİYATLARI VE KONUT SATIŞLARI

(Zafer YÜKSELER, 25 Haziran 2024)

            2024 yılı nisan ayında, genel inşaat maliyetleri aylık bazda yüzde 2,12, yıllık bazda yüzde 71,80 oranında yükselmiştir. İnşaat malzeme fiyatları yıllık bazda yüzde 57,21, işçilik maliyeti ise 2023 temmuz ve 2024 ocak aylarındaki asgari ücret artışlarının etkisiyle yüzde 109,73 oranında artmıştır. 2024 nisan ayı itibariyle yıllık ortalama artış, genel inşaat maliyetlerinde yüzde 65,19, malzeme fiyatlarında yüzde 50,74, işçilik giderlerinde ise yüzde 109,45 olarak gerçekleşmiştir.

            2024 nisan ayında ikamet amaçlı bina inşaat maliyetlerinde yıllık artış yüzde 71,02 iken, yeni konut fiyatlarındaki artış yüzde 50,97 olmuştur. 2020 yılında artış eğilimine giren yeni konut fiyatları, 2021-2023 döneminde de bu eğilimini sürdürmüştür. Yeni konut fiyatları, inşaat maliyetlerindeki artış yanı sıra, yabancıların konut alımları ve negatif reel faizlerin etkisiyle yatırım amaçlı konut talebinin yükselmesi sonucunda artış göstermişti. 2023 yılı ikinci yarısında faiz oranlarındaki artış ve kredi koşullarındaki sıkılaştırmanın etkisiyle konut fiyat artışı hız kaybetmiştir. Yeni konut fiyatları, 2019 yılından beri ilk kez, yıllık bazda reel olarak şubat ayında yüzde 6,02 gerilemiş ve bu süreç takip eden aylarda da devam etmiştir. Yeni konut fiyatları nisan ayında reel olarak yıllık bazda yüzde 11,09 oranında gerilemiştir. Yabancılara konut satışlarının azalmasının etkisiyle, İstanbul, Antalya ve Mersin’de konut fiyatları reel olarak daha fazla düşüş göstermiştir. Depremden etkilenen illerde de konut fiyatları reel olarak önemli oranda gerilemiştir.

2021 eylül-aralık döneminde yüzde 45,3 artan konut satışları, 2022 yılı ilk yarısında da yüzde 31,4 oranında yükselmiş, ancak yılın ikinci yarısında konut fiyatlarındaki artışın sürmesi nedeniyle yüzde 19,1 oranında gerilemiştir. 2023 yılında kredilendirme koşullarındaki sıkılaştırma ve yılın ikinci yarısında konut kredi faizlerindeki hızlı yükseliş satışları olumsuz etkilemiştir. 2023 yılında ipotekli satışlar yüzde 34,9, ilk el satışlar yüzde 14,1, toplam satışlar ise yüzde 17,5 azalmıştır. 2024 ocak-mayıs döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre, ipotekli satışlar yüzde 58,7, toplam satışlar yüzde 3,4 oranında azalırken, ilk el satışlar yüzde 1,8 oranında artış göstermiştir. Yabancılara konut satışı da  yüzde 45,8 düşmüştür. Toplam satışlar içinde ipotekli satışların payı 2023 yılı ocak-mayıs döneminde yüzde 22,41 iken, bu pay 2024 yılının aynı döneminde yüzde 9,58’e gerilemiştir.

İnşaat Maliyetleri, Konut Fiyatları, Konut Satışları, Faiz Oranları ve TÜFE (NİSAN)

	Nisan Ayı İtibariyle Yıllık % Değişim
	2021	2022	2023	2024
İkamet Amaçlı Binalar İnşaat Maliyet Endeksi	34,03	101,67	55,49	71,02
Yeni Konutlar Fiyat Endeksi (YKFE) (2017=100)	35,65	131,14	122,82	50,97
İpotekli Konut Satışları	2,49	82,88	-32,04	-67,52
Konut Kredi Faiz Oranı (Akım, %)	18,13	18,20	18,59	44,72
TÜFE	17,14	69,97	43,68	69,80
Reel Yeni Konutlar Fiyat Endeksi (TÜFE’ye Göre)	15,81	35,99	55,07	-11,09

Kaynak: TÜİK-TCMB ve kendi hesaplamalarımız.